Pierwsze kroki w łucznictwie. Wybór łuku sportowego dla początkujących

Budzisz się rano z pozornie irracjonalnym przeświadczeniem, że z Robin Hood to był zwykły oszust i bez trudu przyćmisz jego łucznicze wyczyny? To doskonale, gdyż niedługo weźmiesz w ręce egzemplarz jednej z najstarszych znanych ludzkości broni miotających i zaczniesz dziurawić tarcze. Zanim jednak wydasz pieniądze na pierwszy łuk dla początkujących, warto zgłębić temat w celu dobrania sprzętu do osobistych predyspozycji i preferencji. Poniższy poradnik ułatwi Ci dokonanie właściwego wyboru.

Spis treści:
1. Niezbędnik początkującego łucznika
 a. Rozpoznanie terenu to podstawa
 b. Zmierz się tak jak nigdy wcześniej
2. Długość łuku i siła naciągu — jak dobrać łuk do wzrostu?
 a. Dobór długości łuku
 b. Dobór siły naciągu
3. Łuk tradycyjny a bloczkowy — zalety i wady
 a. Łuk tradycyjny, czyli klasyka gatunku
 b. Łuk bloczkowy – przyszłość jest teraz
 c. Łuk dla początkującego
4. Przydatne akcesoria dla łucznika
 a. Strzały, cięciwy, tarcze
 b. Karwasze, kołczany, skórki

Niezbędnik początkującego łucznika

Zanim przystąpisz do treningów, które zrobią z Ciebie zawodowca, warto przyswoić nieco teorii. Dzięki internetowi nie trzeba przekopywać się przez biblioteczne półki lub zaciągać do wojska, aby opanować podstawy łucznictwa. W sieci nie brakuje poradników dotyczących strzelania z łuku dla początkujących: właściwej pozycji strzeleckiej, technik naciągania cięciwy czy choćby robienia tarcz ze słomy. Jest to jednak wiedza, którą najlepiej przekazać w formie filmu. My skupimy się na tym, co skuteczniej sprawdza się na papierze (tudzież monitorze).

Rozpoznanie terenu to podstawa

Każdy sport polegający na strzelaniu wymaga odpowiedniego miejsca — z dala od osób postronnych, odpornego lub obojętnego na uszkodzenia, odpowiednio przestronnego. Sprawdź, czy w Twojej okolicy znajduje się profesjonalna strzelnica lub klub — tam możesz spróbować swoich sił bez dużych nakładów finansowych, a także dobrać sprzęt i trenować pod okiem doświadczonych łuczników.

Jeśli takowej instytucji nie ma, poszukaj odpowiedniej polany, gdzie niczego ani nikogo zanadto nie uszkodzisz. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby skorzystać z przydomowego ogrodu lub działki rekreacyjnej - pod warunkiem, że odpowiednio je dostosujesz do swoich celów. Pamiętaj, żeby przed rozpoczęciem strzelania zawsze sprawdzić okolicę pod kątem postronnych osób. Przebity plecak przypadkowego przechodnia może być źródłem nieprzyjemności.

Zmierz się tak jak nigdy wcześniej

Zanim wybierzesz łuk, musisz się pomierzyć. Obwód głowy czy rozmiar kołnierzyka możesz sobie odpuścić, jednak istotne będą wzrost i długość ramion, które pozwolą dobrać długość łuku i naciągu. Przygotuj prosty kijek długości około 80 cm lub coś podobnego. Wyciągnij w bok wyprostowaną rękę, którą będziesz trzymać łuk (lewa dla praworęcznych i vice versa), po czym przyjmij pozycję strzelecką. Oprzyj na dłoni kijek w taki sposób, aby jeden z jego końców sięgnął Ci do podbródka lub kącika ust — jak strzała. Odległość między końcem kijka przy twarzy a środkiem zaciśniętej pięści wyciągniętej ręki to Twoja długość naciągu. Po podzeleniu przez 2,54 otrzymasz wynik w calach.

Istnieją też alternatywne metody: zmierz swoją rozpiętość ramion do samych koniuszków palców w centymetrach, podziel ją przez 2,5, po czym otrzymaną wartość podziel ponownie przez 2,54. Wynik zaokrąglij w górę i presto — to Twoja długość naciągu. Ostatni sposób to [wzrost w calach - 15] podzielony na 2. Warto z ciekawości porównać wyniki każdej metody, ale niezależenie od wybranej zapisz otrzymany wynik.

Długość łuku i siła naciągu — jak dobrać łuk do wzrostu?

Przyszła pora na solidne konkrety: długość łuku i siłę naciągu. Te parametry najczęściej podawane są w jednostkach imperialnych, jednak ich przeliczenie na metryczne jest proste: 1 cal (1") to około 2,54 centymetra, zaś 1 funt (1 lb) wynosi w przybliżeniu 0,45 kilograma. Jakie wartości są dla Ciebie odpowiednie?

Dobór długości łuku

Odpowiednio dobrana długość łuku pozwoli osiągać lepszą skuteczność. W przypadku łuków prostych powinna wynosić tyle, co wzrost strzelca plus/minus 10 cm. Najlepiej wybrać łuk nie krótszy niż 147 cm, gdyż długie ramiona zapewniają większą stabilność, a tym samym ułatwiają celowanie, a ponadto taki łuk jest trwalszy. Jednak przede wszystkim należy brać pod uwagę swoją długość naciągu:

Długość naciągu (cm)	Długość naciągu (cale)	Długość łuku (cm)	Długość łuku (cale)
61 i mniej	24 i mniej	152-162	60-64
63,5 - 66	25-26	165-168	65-66
68,6 - 71	27-28	170-173	67-68
73,7 i więcej	29 i więcej	175-178	69-70

Powyższe wartości długości łuku mają zastosowanie przede wszystkim w łukach klasycznych. W przypadku bloczkowych wystarczy się kierować długością naciągu.

Dobór siły naciągu

Długość dobrana, pora na "twardość", czyli siłę naciągu. Mierzy się ją w jednostkach masy, ponieważ jest to ciężar, który zawieszony na cięciwie naciągnie ją na odpowiednią długość. Standardem jest 28 cali i to dla tej długości podawana jest siła. Każdy cal mniej lub więcej to odpowiednio 2 funty mniej lub więcej. Optymalnie dobrany łuk pozwoli na oddanie podczas treningu 100 strzałów bez uczucia zmęczenia. Ponieważ w łucznictwie wykorzystywane są dość nietypowe partie mięśni, na początku można spodziewać się zakwasów. Potem będzie już tylko lepiej, a tym samym nadejdzie pora wymiany łuku na silniejszy. Dla nowicjuszy polecane są jednak łuki o sile naciągu nie większej niż 30 funtów dla mężczyzn i 25 funtów dla kobiet.

Łuk tradycyjny a bloczkowy — zalety i wady

Znasz już swoje parametry, pora wybrać rodzaj łuku. Dla początkujących nie poleca się tradycyjnych łuków refleksyjnych. Są wprawdzie intrygujące pod względem kształtu, jednak ich obsługa wymaga pewnej wprawy. Rozpoczynający swoją przygodę łucznik powinien skupić się na łukach sportowych tradycyjnych i bloczkowych. Przyjrzyjmy się obu typom konstrukcji:

Łuk tradycyjny, czyli klasyka gatunku

Jak nazwa wskazuje są to łuki o podstawowym, najprostszym kształcie. Pojedyncza cięciwa rozpięta jest między ramionami wykonanymi z drewna lub laminatu. Dla początkujących polecane są modele laminatowe ze względu na większą odporność, lekkość, wygodę, bezproblemową konserwację i przechowywanie. Kolejna zaleta to cena — przyzwoite łuki tradycyjne można nabyć już w granicach 100-200 złotych.

Łuk bloczkowy – przyszłość jest teraz

To znacznie nowocześniejszy typ łuku. Naciąg oparty jest na systemie bloczków i krzywek połączonych kablem. Bloczki i linki pozwalają zmagazynować więcej energii w ramionach w porównaniu ze zwykłym łukiem. Konstrukcja jest sztywniejsza, strzały lecą szybciej i celniej. Łuk bloczkowy charakteryzuje większa odporność na zmiany temperatury i wilgotności niż klasyczny. W przypadku konstrukcji tego typu nadrzędna zaleta to mniejsza siła wymagana do pełnego naciągnięcia. Wadą jest znacznie wyższa cena łuku oraz stopień skomplikowania mechanizmu napinania cięciwy.

Łuk dla początkującego

Jaki zatem kupić łuk sportowy dla początkującego Robin Hooda? Otóż niespodzianka — klasyczny. Znacznie lepiej niż bloczkowy sprawdza się jako sprzęt do nauki, ponieważ wymaga wypracowania prawidłowej techniki, siły i cierpliwości. Ponadto celny strzał z klasyka to prawdziwa satysfakcja. No i używa się ich na olimpiadzie. Gdy już nabierzesz wprawy i siły, opanujesz technikę i zapragniesz pójść krok dalej — wtedy postaw na "blokersa". Należy pamiętać, że łuki mogą być profilowane pod lewą lub prawą rękę. Na szczęście nie brakuje modeli uniwersalnych.

Przydatne akcesoria dla łucznika

Łuk bez akcesoriów jest jak imieniny babci bez sałatki jarzynowej — niby fajnie, ale czegoś brakuje. Oferta wbrew pozorom jest naprawdę bogata, ponieważ możesz rozbudować swój sprzęt o celowniki, spusty, lasery, stabilizatory itd. Jednak na początku wystarczy Ci kilka podstawowych drobiazgów.

Strzały, cięciwy, tarcze

O ile tarczą może być cokolwiek (choć zbyt twarde obiekty mogą uszkodzić groty), tak strzał i cięciwy nie zastąpisz byle czym. Na szczęście praktycznie każdy łuk jest dostarczany w zestawie z cięciwą. Gdyby wystąpiła konieczność wymiany, najlepiej szukać takich wykonanych z dakronu ze środkową owijką z włókienkowej osłony nylonowej.

Strzały to nieco szerszy temat. Na rynku dostępne są drewniane, aluminiowe, hybrydowe, z włókna szklanego lub węglowego. Do łuków dziecięcych na początek najlepsze będą strzały z włókna szklanego. W łukach dla dorosłych poleca się korzystać ze strzał aluminiowych, karbonowych lub hybrydowych. Drewno wybierają najczęściej rekonstruktorzy lub amatorzy tradycyjnego podejścia, choć dobrą drewnianą strzałą nie pogardzą też profesjonaliści. Przy zakupie należy brać pod uwagę rozmiar strzały, jej wagę i spine (czyli giętkość). Przyjmuje się, że strzała musi być długości minimum takiej, jak długość naciągu łuku, a jej waga powinna wynosić 10 gramów na każdy funt siły naciągu. Spine też jest zależny od mocy łuku, większość producentów w specyfikacji łuku sugeruje jakich strzał używać — warto trzymać się tych podpowiedzi. Jesli chodzi o opierzenie – do łuków bloczkowych stosujemy lotki sztywniejsze (guma, plastik), a do tradycyjnych pierzaste lub z miękkiego plastiku.

Karwasze, kołczany, skórki

Wybór galanterii okołoskórzanej jest nieco prostszy. Karwasz, czyli ochronny mankiet na rękę trzymającą łuk, uchroni Cię przed otarciami i siniakami spowodowanymi uderzaniem cięciwy w przedramię. Musi być odpowiednio usztywniony oraz solidnie się trzymać. Reszta to kwestia gustu i zasobności portfela. Dla ochrony palców przed otarciami od cięciwy warto zastosować również proste skórki lub rękawice.

Kołczany występują najczęściej w dwóch odmianach: na plecy oraz na nogę. Nie jest to dodatek konieczny, strzały można trzymać w dłoni lub wbić w ziemię. Jednak wygodniej nosić je w odpowiednim pokrowcu. Tu również najlepiej zdać się na własny gust i preferencje. Najważniejsze, aby amunicja nie wypadała samodzielnie.

Z tymi informacjami możesz śmiało zaczynać przygodę z łucznictwem. Wiedząc jak dobrać sprzęt możesz skupić się na technice i celności, dzięki czemu szybko osiągniesz zadowalające wyniki. Powodzenia!

---

---

---