Jedziesz ze znajomymi na imprezę jako kierowca, na miejscu zamiast nudnej stypy trwa niczego sobie balanga. Zastanawiasz się „ile piw mogę wypić, żeby później prowadzić samochód?”. Będąc odpowiedzialnym: zero. Ale rzeczywistość pisze własne scenariusze, czasem konieczność jazdy pojawia się znienacka już po spożyciu. Polskie prawo mówi jasno: maksymalnie 0,2 promila alkoholu w wydychanym powietrzu. Zanim wsiądziemy za kółko, chcemy być pewni, że nie stanowimy zagrożenia i nie łamiemy przepisów. Dlatego sięgamy po alkomat.
Spis treści:
1. Jak działa alkomat?
2. Kalibracja alkomatu — jak, gdzie i za ile?
3. Alkomat a wirtualny kalkulator
4. Alkomaty jednorazowe, czyli alkotesty
Jak działa alkomat?
Zasada działania alkomatu elektronicznego zależy od zastosowanego w nim sensora pomiarowego. Na rynku zdecydowanie najpopularniejsze są dwa rozwiązania: sensory pojemnościowe i elektrochemiczne. Dla użytkownika zasada działania jest taka sama: dmuchnąć i odczytać wynik. A co dzieje się w środku?
Alkomaty półprzewodnikowe
W urządzeniach tego typu alkohol z wydychanego powietrza osiada na elektrodzie półprzewodnikowej, gdzie zaczyna się utleniać. Im jest go więcej, tym bardziej wzrasta przewodnictwo elektryczne sensora. Zmiany oporu odpowiadają ilości alkoholu pozwalając określić jego zawartość w próbce.
Niestety, nie tylko etanol przyczynia się do zmiany przewodności, przez co wskazania alkomatu mogą być dość łatwo zafałszowane. Przyczyną mogą być zjedzone owoce i posiłki, dym papierosowy, leki dla diabetyków czy nawet żucie gumy. Łatwo go także rozkalibrować dokonując pomiaru tuż po paleniu nikotyny. Dodatkowo wahania pomiaru w formie niezaburzonej mogą sięgać nawet 20% (przykładowo realnie mamy 1 promil, a alkomat pokazuje 0.8 lub 1,2 promila).
Jednak używany zgodnie z zaleceniami i z przyjęciem marginesu błędu, alkomat półprzewodnikowy pozwala w przybliżeniu określić czy możemy kierować. Największą zaletą jest cena, ponieważ urządzenia tego typu dostępne są w cenie 50-200 PLN.
Sprawdź alkomaty półprzewodnikowe w sklepie combat.
Alkomaty elektrochemiczne
Pomiar zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu odbywa się przy użyciu odczynników chemicznych ukierunkowanych tylko i wyłącznie na alkohol. Pod ich wpływem etanol utlenia się i zostaje przekształcony w kwas octowy, co w efekcie prowadzi do powstania prądu elektrycznego. Ten z kolei jest tym większy, im mocniejsze jest stężenie alkoholu w powietrzu. Pomiar wartości prądu daje wynik w promilach do trzeciego miejsca po przecinku z błędem pomiaru rzędu 5-10%.
Alkomaty z sensorem elektrochemicznym nie są podatne na rozkalibrowanie wskutek palenia tytoniu czy spożywania posiłków, te czynniki nie zaburzają też wyników pomiarów. Między innymi dlatego ten rodzaj sensora jest wykorzystywany w urządzeniach policyjnych. Wadą jest cena, która rzadko wynosi poniżej 200 PLN.
Zobacz alkomaty elektrochemiczne w sklepie combat.
Jak poprawnie wykonać pomiar alkomatem?
Instrukcja procedury pomiaru dołączana jest do urządzenia. Gdyby z jakiejś przyczyny jej nie było, oto ściąga: zamocuj nowy lub chociaż dokładnie wyczyszczony ustnik w urządzeniu, uruchom je, nabierz powietrza i dmuchnij jednostajnym strumieniem w rurkę do usłyszenia sygnału dźwiękowego i/lub świetlnego. Po kilku sekundach odczytaj wynik.
Kalibracja alkomatu — jak, gdzie i za ile?
Zawsze przy zgłębianiu tematu alkomatów pojawia się enigmatyczna kalibracja. Jest to niezbędne działanie, jeśli zależy nam na prawidłowym działaniu urządzenia. Polega na „wyzerowaniu” sensora, aby wyniki pomiarów były miarodajne. Rozkalibrowany sensor może pokazywać promile osobie kompletnie trzeźwej (co nie jest tak problematyczne), jak i sugerować trzeźwość komuś mocno zawianemu (co jest znacznie gorszym scenariuszem).
Jak skalibrować alkomat?
Samodzielna kalibracja alkomatu to nic trudnego, pod warunkiem, że posiada się wart grube tysiące złotych sprzęt oraz wiedzę. Dlatego zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest przekazanie swojego urządzenia producentowi lub specjalistycznej firmie, która ma te inwestycje już za sobą. Dodatkowo otrzymamy certyfikat potwierdzający, że urządzenie dokonuje prawidłowych pomiarów. Przed wysyłką warto sprawdzić, jak należy przygotować urządzenie, np. poprzez wyjęcie baterii, ustnika itp.
Kiedy przeprowadzić kalibrację?
W zależności od posiadanego modelu alkomatu, okres między kolejnymi kalibracjami może się różnić. Największy wpływ ma rodzaj zastosowanego sensora, jednak mogą pojawiać się także szczególne zalecenia producenta. Najczęściej dla alkomatów półprzewodnikowych jest to 100-300 pomiarów lub 6 miesięcy, natomiast sensor elektrochemiczny wytrzymuje bez kalibracji około 300-500 pomiarów lub 6-12 miesięcy.
Niektóre urządzenia same informują o konieczności adiustacji (alternatywne określenie kalibracji), wyświetlając stosowny komunikat. Ponadto kalibracja jest wymagana, jeśli zauważysz ewidentne błędy pomiarów, np. na skutek nieprawidłowego użytkowania alkomatu z sensorem półprzewodnikowym.
Ile kosztuje kalibracja alkomatu?
Część producentów oferuje darmową kalibrację, np. po raz pierwszy lub przez 12 miesięcy od zakupu. Specjalistyczne firmy mają własne stawki, jednak dla większości konsumenckich modeli alkomatów jest to zakres 40-100 PLN. Bardziej zaawansowane urządzenia mogą podnieść koszt usługi nawet do okolic 200 PLN. Biorąc pod uwagę, że przy prawidłowym użytkowaniu kalibracja spotka nas najwyżej 2 razy do roku, koszty nie są wygórowane. Szczególnie w porównaniu z konsekwencjami jazdy pod wpływem.
Wskazówki dotyczące eksploatacji i przechowywania
Aby Twój alkomat działał prawidłowo i nie wymagał nadprogramowych kalibracji, warto przestrzegać kilku wskazówek. Przed dokonaniem pomiaru odczekaj minimum 30 minut od spożycia alkoholu i 10 minut od wypalenia papierosa. Przechowuj urządzenie w temperaturze 15-25 stopni. Samochód, mimo że wydaje się być logicznym schowkiem, zdecydowanie nie jest wskazany. Ponadto pomieszczenie z alkomatem powinno być względnie suche, bez oparów alkoholu. Po każdej kalibracji należy wymienić baterie na nowe, alkaliczne — unikaj akumulatorków. Rzecz jasna nie dotyczy to urządzeń z wbudowaną baterią.
Alkomat a wirtualny kalkulator
W Internecie można znaleźć sporo stron i aplikacji pozwalających sprawdzić, kiedy można jechać po alkoholu. Kalkulator taki działa na zasadzie algorytmu operującego na uśrednionych danych. Takie statystyki doskonale podsumowuje pewien żart: ja mam kiełbasę, ty masz kapustę, statystycznie mamy bigos. Każdy organizm jest inny, w różnym tempie metabolizuje etanol. Dodatkowo wpływ na stan psychofizyczny ma zmęczenie, zjedzone posiłki czy ogólny biometr danego dnia. Dlatego wirtualny alkomat jako metoda pomiaru trzeźwości — odpada. Ale jeśli chcesz poznać orientacyjne dane, np. ile się trzeźwieje po czterech piwach, ile możesz wypić przed planowaną jazdą lub ile masz promili po piwie wypitym 20 minut wcześniej — czemu nie. Lepsze jakakolwiek wiedza niż żadna.
Alkomaty jednorazowe, czyli alkotesty
Sporą popularnością cieszą się alkotesty, czyli jednorazowe wskaźniki wydychanego alkoholu. Są mało precyzyjne, ale powszechnie dostępne, tanie i proste w użyciu. Szczególnie wśród osób pijących raczej sporadycznie stanowią niemal obowiązkowe wyposażenie. Jeśli nie ma innej alternatywy, warto skorzystać z takiej metody pomiaru.
Najważniejsze, aby alkotest posiadał certyfikat potwierdzający jego skuteczność. Dobrej jakości jednorazówka podaje wynik z dokładnością do 0.1 promila, co najczęściej wystarcza do określenia, czy można wsiąść za kółko. Niestety, jeśli wykaże wynik poza podaną skalą i nie masz kolejnego testu, nie będziesz w stanie określić, ile jeszcze musisz czekać do wytrzeźwienia.
Bogatsi o wiedzę na temat alkomatów, możecie ruszać w świat bez obaw o jazdę pod wpływem, mandaty i kaca moralnego. Pozostanie co najwyżej ten klasyczny, ale i na to są sposoby. Należy pamiętać o jednym: nawet z zerem na alkomacie nie wsiadamy do samochodu za kierownicę, jeśli nie czujemy się na siłach. Zmęczony kierowca może być większym zagrożeniem niż pijany. Nic nie zastąpi zdrowego rozsądku. Czasem lepiej sprawdzić jakość kanapy niż pryczy w celi. Szerokiej drogi!
Zobacz alkomaty dostępne w sklepie combat
Zgarnij 5% rabatu przy zakupie alkomatu
Wystarczy postępować zgodnie z poniższą instrukcją:
- Dodać do koszyka produkty z kategorii: alkomaty
- Wpisać kod rabatowy rutynowa-kontrola w polu „Wprowadź kod rabatowy”
- Dokończyć składanie zamówienia i poczekać na przesyłkę.
Tadeusz Jakliński
Niestrudzony poszukiwacz przedstawicieli gatunku "Dobre i tanie". Entuzjasta praktycznych gadżetów, knifemakingu, turystyki samochodowej, rockowego darcia paszczy i poznawania interesujących ludzi. Bezczelny, bezkompromisowy, bezpardonowy, bez względu na okoliczności. Ot, Tadzio.