Jaki monokular wybrać?

Zakup przyrządu obserwacyjnego, niezależnie od tego, czy będzie to lornetka, luneta, czy monokular, nieodzownie wiąże się z określeniem tego, co i jak zamierzamy obserwować. Oczywiście, jeśli nie mamy konkretnie sprecyzowanego obiektu zainteresowań, a chcemy jedynie podejrzeć ptaka lub okoliczny pejzaż, to możemy sięgnąć po urządzenie uniwersalne lub po zwykłą lornetkę. Jeśli natomiast chcemy mieć na podorędziu coś niewielkiego, to monokular może być niezastąpiony. Sprawdźmy zatem, jaki monokular wybrać?

1. Czym jest monokular?
2. Jak zbudowany jest monokular?
3. Czy obserwacja monokularem ma jakieś wady?
4. Jakie są dodatkowe funkcje, które można znaleźć w monokularach?
5. A po co mi monokular? Czyli o tym, do czego można na co dzień wykorzystać monokular
6. Ranking monokularów

Czym jest monokular?

Zanim przejdziemy do konkretów, zacznijmy może od początku, czyli wyjaśnijmy, czym jest i jak działa monokular. Otóż jest to urządzenie optyczne, a w zasadzie niewielki teleskop refrakcyjny, służący do powiększania obrazów odległych obiektów. Sama nazwa monokular wywodzi się z greki i jest zbitką słów monos, czyli jeden, i oculus, czyli oko.

W przeciwieństwie do lornetki, jako że patrzymy tylko jednym okiem, monokular zapewnia nam bardziej „płaski obraz”, bez poczucia głębi. W konstrukcji monokularu, w celu zapewnienia pożądanego obrazu, zazwyczaj wykorzystuje się pryzmat optyczny zamiast soczewek przekaźnikowych, takich jak w lornetkach.

Produkcja monokularów ruszyła na szerszą skalę już w XIX wieku, a stało się to po tym, jak w 1854 roku opatentowano pryzmaty porro. Od samego początku monokulary miały nieco „pod górkę”. Nie mogły przebić się przez zdobywające rynek lornetki, ale z czasem i one znalazły nabywców, gdyż, co nie powinno dziwić, były od lornetek sporo tańsze. Masowe zwiększenie produkcji nastąpiło jednak dopiero pod koniec XX wieku, gdy ludzie bardziej zaczęli zwracać uwagę na takie aspekty, jak: waga, wielkość w porównaniu z lornetką czy też cena, która cały czas jest sporo niższa.

Jak zbudowany jest monokular?

Monokular zbudowany jest w podobny sposób do lornetki. Całość optyki zamknięta jest w tubie wykonanej z tworzywa sztucznego lub aluminium. Niektóre wersje posiadają wzmocnienia i powłoki gumowe pozwalające amortyzować ewentualne upadki.

Z przodu monokularu znajduje się soczewka obiektywu, następnie najczęściej mamy pryzmat Schmidt-Pechan lub porro, a na końcu okular. Obudowa zazwyczaj posiada punkt montażu paska, którym przytwierdzimy okular do ręki lub dzięki któremu założymy go sobie na szyję. Niektóre egzemplarze posiadają punkt mocowania do statywu.

Oczywiście monokular, podobnie jak i lornetka, wyposażony jest również w mechanizm pozwalający ustawić ostrość na obserwowanym obiekcie. Najczęściej będzie to niewielka obręcz na obudowie monokularu i w wyniku jej obrotu będziemy w stanie uzyskać odpowiednie wyostrzenie obrazu.

Jak nietrudno się domyślić, droższe monokulary konstruowane są również w taki sposób, by zachować wodoszczelność i paroszczelność, dzięki czemu będziemy mogli używać ich w dowolnych warunkach pogodowych. Oznacza to zazwyczaj stosowanie gazu wewnątrz urządzenia oraz specjalne powłoki na szkłach.

W wyposażeniu kupowanego zestawu monokularu najczęściej będą również osłony - przednia i tylna, które możemy założyć, by zabezpieczyć elementy optyczne podczas transportu lub przechowywania.

Czy obserwacja monokularem ma jakieś wady?

Poza wspomnianym na początku tekstu postrzeganiem głębi należy również nadmienić, że długotrwała obserwacja otoczenia przy pomocy jednego oka może prowadzić do zmęczenia narządu wzroku. W ekstremalnych przypadkach może nawet doprowadzić do ogólnego wyczerpania. Problem ten dotyczy nie tylko używania monokularów, ale również mikroskopów, czy też teleskopów astronomicznych. Dzieje się tak, jeśli nie zachowamy podstawowych zasad związanych z korzystaniem z przyrządów optycznych wykorzystujących jedno oko do obserwacji.

By uniknąć zmęczenia, zaleca się stosowania prostych technik relaksacyjnych, takich jak utrzymywanie niezaangażowanego w obserwacje oka otwartego. W przypadku strzelców sportowych lub astronomów zaleca się również używanie opaski na oko, a najprostszym trikiem, jaki możemy zastosować, jest częste i wymuszone mruganie. Można również masować sobie twarz w okolicach oka.

Oczywiście okazjonalne zerknięcie przez monokular na siedzącego w oddali ptaka nie powinno wywołać efektów wymagających stosowania specjalistycznych sztuczek. Mimo to zapaleni obserwatorzy przyrody powinni zwrócić uwagę na utrzymanie swoich oczu w odpowiedniej kondycji przez stosowanie tych i innych, znanych tylko sobie trików.

Jakie są dodatkowe funkcje, które można znaleźć w monokularach?

Firmy produkujące monokulary często starają się wprowadzać dodatkowe funkcje do swoich urządzeń, które podnoszą ich możliwości. Najprostszym gadżetem może być wbudowany kompas, a bardziej skomplikowanym - na przykład składanie monokularu. Pozwala to jeszcze bardziej ograniczyć jego rozmiary. Inną opcją jest też tzw. galery scope, czyli tryb pozwalający korzystanie z monokularu np. w muzeach i galeriach. Daje on małe powiększenie, ale za to szeroki kąt widzenia. Monokulary mogą być również przygotowane do konwersji na mikroskop, a niektóre modele mogą być wskaźnikami odległości od celu, na jaki patrzymy.

Dla wymagających producenci oferują również wbudowaną stabilizacje obrazu, a dla wielbicieli nocnych eskapad są monokulary, które de facto są termowizorami lub noktowizorami. Dla wojska przewidziano nawet połączenie obu i stworzono monokulary termalno-noktowizyjne.

Jeśli właśnie zasialiśmy w Was wątpliwości co do zakupu sprzętu, to zerknijcie na nasz ranking termowizorów, a jeśli chcecie dowiedzieć się czegoś więcej o noktowizorach, to sprawdźcie nasz poradnik o tym, jak działa noktowizja. To w sumie też są takie „prawie” monokulary, tylko „nieco” droższe, ale za to posiadające znacznie większe możliwości.

A po co mi monokular? Czyli o tym, do czego można na co dzień wykorzystać monokular

Lornetka, jak dobra by nie była, będzie zdecydowanie większa i cięższa niż monokular. Trudniej będzie się ją również przenosiło, a po dłuższej chwili na pasku na szyi zacznie nam uwierać. Monokular nie ma tych wad. Oczywiście nigdy nie zastąpi lornetki, ale może być doskonałym uzupełnieniem tejże.

Poza szybkim podejrzeniem ciekawego ptaka na niedzielnym spacerze lub wakacyjnej wycieczce monokular o dużym powiększeniu można również wykorzystać do czegoś innego. Jeśli wieczorami lubicie położyć się na kocu i zerknąć w gwiazdy, to dobrej jakości monokular posłuży też do obserwacji nieba. Jak nietrudno się domyślić, nie będzie tak dobry, jak teleskop astronomiczny. Niemniej od czegoś trzeba zacząć, a po drugie, z racji rozmiarów, zawsze można mieć go pod ręką, a jak wiadomo najlepszy teleskop to ten, który mamy zawsze ze sobą.

Dodatkowo, jak już wspominaliśmy, niektóre monokulary można również wykorzystać jako mikroskopy i zamiast szybującego po niebie ptaka możemy podejrzeć wędrującego po ziemi „robaczka”. Pełna wszechstronność!

Koniec końców z monokularami jest trochę tak, jak ze wszystkim innym, a mianowicie: ilu ludzi, tyle zastosowań. Macie jakieś własne pomysły na zastosowanie monokularu? Dajcie znać w komentarzach!

Ranking monokularów

Monokular monokularowi nierówny, a w gąszczu produktów łatwo się pogubić. W związku z tym zamieszczamy nasz mały ranking urządzeń dostępnych w ofercie sklepu combat.pl. Być może on pomoże podjąć Wam decyzję, jaki monokular kupić. Do naszego zestawienia wrzuciliśmy coś na każdą kieszeń, więc do wyboru są produkty droższe, tańsze, mocniejsze, słabsze – słowem - dla każdego coś miłego.

Monokular Vortex Solo 10x36

---

Monokular Silva Pocket 7X

---

Monokular Vortex Solo 10x25

---

Monokular Discovery Gator 10x25

---

Monokular Celestron UpClose G2 10x25 (box)

---

Monokular Discovery Gator 10x42

---

To co? przekonaliście się do tego rodzaju sprzętu optycznego? Jeśli tak, to szeroki wybór monokularów znajdziecie w ofercie sklepu combat.pl.

---

---