Węzły przydatne w turystyce, żeglarstwie i survivalu

W życiu bywa tak, że czasem trzeba coś związać. I choć zazwyczaj staramy się związać koniec z końcem, z różnym zresztą skutkiem, to zdarza się nam również łączyć z sobą liny, cumować łódkę, troczyć coś do plecaka albo klecić szałas. Warto więc nauczyć się kilku podstawowych węzłów. Zaręczam, że ułatwi Wam to obozowo-wyprawowe życie. Zatem do dzieła – przyjrzyjmy się kilku dość prostym węzłom, przydatnym w turystyce i survivalu.

Spis treści:
1. Węzeł płaski
2. Węzeł ósemka
3. Węzeł podwójna ósemka
4. Węzeł ratowniczy
5. Węzeł szotowy
6. Węzeł bramszotowy
7. Węzeł flagowy
8. Kluczka
9. Wyblinka
10. Prusik

Węzeł płaski

Uwagi ogólne: węzeł popularny i dość prosty w wiązaniu. Stanowi punkt wyjścia dla wielu bardziej zaawansowanych splotów.

Przeznaczenie: węzeł płaski służy do wiązania dwóch lin o zbliżonej średnicy. Nie należy go przesadnie obciążać, gdyż mocno zaciśnięty niszczy linę.

Ciekawostki: węzeł płaski jest, nomen omen, mocno związany z historią skautingu. Robert Baden-Powell wykorzystał go, gdy tworzył pierwszy projekt skautowskiej lilijki. Węzeł stał się także symbolem Dnia Myśli Braterskiej – ogólnoświatowego harcerskiego święta. Źle zawiązany węzeł płaski jest nazywany babskim. Nie dość, że jest niebezpieczny, to jeszcze trudny w rozsupłaniu.

Węzeł ósemka

Uwagi ogólne: optycznie przypomina zgrubienie liny. Węzeł rozwiązuje się znacznie łatwiej, niż supeł.

Przeznaczenie: węzeł jest często stosowany we wspinaczce i żeglarstwie. Z uwagi na sporą objętość ma zabezpieczać linę przed wysunięciem się z bloczka, kipy itp.

Węzeł podwójna ósemka

Uwagi ogólne: mamy tu najpopularniejszy i najbezpieczniejszy węzeł wykorzystywany do wiązania liny z uprzężą.

Przeznaczenie: jak już wspomniałem, węzeł zasadniczo służy do przywiązywania liny do uprzęży asekuracyjnej. Czasem używa się go do łączenia ze sobą dwóch lin o zbliżonej średnicy.

Ciekawostki: wykorzystywanie podwójnej ósemki zaleca m.in. Polski Związek Alpinizmu, gdyż węzeł nie rozluźnia się po zawiązaniu. Ma jednak swoje minusy – zaciska się tak mocno, że czasem ciężko go rozwiązać. Jeszcze drobna uwaga – po zapleceniu pozostawcie węzeł nieco luźnym. Sprawi to, że gdy odpadniecie od skały, zaciśnie się, amortyzując nieco szarpnięcie liny.

Węzeł ratowniczy

Uwagi ogólne: oto kolejny węzeł o wielu zastosowaniach. Bardzo często wykorzystywany w żeglarstwie i wspinaczce.

Przeznaczenie: w żeglarstwie węzeł ratowniczy stosuje się do wiązania pętli niezaciskającej się nawet przy znacznym obciążeniu. Korzysta się z niego np. przy cumowaniu. We wspinaczce bywa używany do obwiązywania się liną w pasie lub do łączenia liny z uprzężą. Tu jednak wypiera go opisana już podwójna ósemka.

Ciekawostki: nazwa jest myląca. Węzeł w praktyce ratowniczej ma znikome zastosowanie – w sytuacji zagrożenia zbyt trudno go zawiązać. Czasem bywa nazywany skrajnym tatrzańskim.

Węzeł szotowy

Uwagi ogólne: jeszcze jeden łatwy do zawiązania węzeł żeglarski.

Przeznaczenie: służy do związywania linek o niezbyt dużym naciągu.

Węzeł bramszotowy

Uwagi ogólne: jest to wzmocniona wersja węzła szotowego.

Przeznaczenie: węzeł służy do łączenia dwóch lin poddawanych znacznym obciążeniom. Mogą mieć różną średnicę.

Ciekawostki: czasem nazywa się go podwójnym szotowym, flagowym podwójnym, oczkowym podwójnym lub żaglinowym podwójnym. W przeszłości był używany przez łowców wielorybów do wiązania liny na harpunach.

Węzeł flagowy

Uwagi ogólne: możecie go zawiązać jedną ręką i jedną rozwiązać. Ma jednak i wady – bywa, że rozwiązuje się samoistnie.

Przeznaczenie: we wspinaczce stosuje się go do blokowania lin asekuracyjnych. W żeglarstwie do wiązania flagi do jej flaglinki. Stąd zresztą nazwa.

Kluczka

Uwagi ogólne: przede wszystkim łatwa do zawiązania. Stosowana, jak wiele wyżej opisanych węzłów, w żeglarstwie i wspinaczce. Ma jednak poważną wadę – po zaciśnięciu jest trudna do rozsupłania.

Przeznaczenie: kluczka jest wykorzystywana do wiązania lin, formowania pętli, tworzenia węzłów kotwicznych. Można nią także wiązać sondy lub ciężarki rzutkowe. Wiązane nią liny muszą mieć taką samą średnicę.

Wyblinka

Uwagi ogólne: jeszcze jeden „klasyk”. Węzeł popularny i bardzo przydatny w żeglarstwie oraz wspinaczce.

Przeznaczenie: wspinacz użyje tego węzła do przypięcia się do stanowiska asekuracyjnego albo do założenia pętli na blok skalny, pień drzewa lub trzonki haków (czyli do tzw. "skracania haków"). Ważną zaletą wyblinki jest możliwość regulacji długości pętli autoasekuracyjnej bez zdejmowania węzła z karabinka lub bloku skalnego. Pamiętajcie jednak, że wyblinka nieco osłabia linę. Żeglarz przywiąże wyblinką linkę do want.

Ciekawostki: słowo „wyblinka” pochodzi od niemieckiego Webeleinenstek.

Prusik

Uwagi ogólne: węzeł stosowany głównie przez wspinaczy. Ma kilka istotnych zalet – bez obciążenia łatwo przesuwać go po linie, a obciążony zaciska się i blokuje. Trudno go wtedy poruszyć. Wiąże się go linkami cienkimi na linach grubych.

Przeznaczenie: prusik jest stosowany do podchodzenia na linie z użyciem pętli osobistych, do autoasekuracji podczas zjazdu, do czynności ratowniczych i transportowych.

Ciekawostki: nazwa węzła pochodzi od nazwiska austriackiego alpinisty Karla Prusika.

---

---