Jak skompletować apteczkę na różne okoliczności

Przezorny zawsze ubezpieczony, jak mawia stare porzekadło, które do apteczek pasuje jak ulał. Na co dzień nie myślimy o sytuacjach ekstremalnych, ale gdy już się pojawią, to lepiej być na nie przygotowanym. Dobrze by było, gdybyśmy nigdy nie musieli sięgać po apteczkę, ale w życiu nie da się przewidzieć wszystkiego. Na takie sytuacje odpowiednio zaopatrzony zestaw pierwszej pomocy będzie jak znalazł i może uratować nam nie tylko zdrowie, ale czasem nawet i życie. Przyjrzyjmy się zatem temu jak skompletować apteczkę.

Zanim zagłębimy się w meandry apteczek warto przyjrzeć się podstawom, bez których budowanie zestawów na szczególne okoliczności nie ma sensu. Zobaczmy zatem, co powinno znaleźć się w najbardziej bazowym zestawie, który zapewni nam odpowiednie pole manewru w większości sytuacji.

1. Co powinna zawierać podstawowa apteczka?
2. Co powinna zawierać apteczka domowa?
3. Czego nie zaleca się w apteczkach
4. Apteczka EDC
5. Wyposażenie apteczki samochodowej
6. Apteczka na wycieczkę
7. Apteczka przemysłowa
8. Apteczka na strzelnicę
9. W czym przechowywać medykamenty, czyli jakie opakowanie dla naszej apteczki?
10. Jak używać wyposażenia naszej apteczki?
11. Prawne aspekty udzielania pierwszej pomocy

Co powinna zawierać podstawowa apteczka?

To zależy. Jeśli jesteś na przykład astmatykiem lub diabetykiem, to Twoja apteczka w wersji podstawowej będzie wyposażona inaczej. Jeśli masz uczulenie na jad osy, to również dorzucisz coś ekstra do swojej bazowej wersji. Mamy zatem wiele indywidualnych zmiennych, ale podstawowy rdzeń powinien być ten sam. Skupmy się zatem na tych podstawach, które będą uniwersalne dla wszystkich. Pamiętajmy również o tym, że ilość wyposażenia powinna być zależna od liczby osób, które mogą potrzebować pomocy. Inaczej wyposażymy apteczkę domową dla czteroosobowej rodziny, a inaczej apteczkę dla przysłowiowego kawalera. Gdy już będziemy mieli skompletowany zestaw uniwersalny powinniśmy dołożyć do niego elementy niezbędne dla nas lub dla członków naszej rodziny czy też osób, z którymi udajemy się w teren, jeśli ma to być apteczka wypadowa.

Co powinna zawierać apteczka domowa?

Apteczka domowa może być bazą wyjściową dla tworzenia pozostałych rodzajów apteczek. Polskie prawo nie definiuje tego, co powinno znajdować się w apteczce. Nie warto zatem tutaj odkrywać koła na nowo, tylko sięgnąć po to, co zaleca Czerwony Krzyż, czyli organizacja o światowym zasięgu i wieloletnim doświadczeniu. Lista podstawowych produktów medycznych dla jednej czteroosobowej rodziny jest stosunkowo krótka, uniwersalna i obejmuje:

• Chłonne kompresy jałowe (różne rozmiary)
• Plastry samoprzylepne z kompresem (różne rozmiary)
• Przylepiec w rolce (włókninowy lub tkaninowy)
• Antybiotyk w maści na rany powierzchniowe
• Gaziki antyseptyczne do przecierania
• Lek o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym
• Koc termiczny ratunkowy
• Ustnik do przeprowadzenia sztucznego oddychania
• Zimny kompres
• Rękawiczki nielateksowe w dużym rozmiarze
• Maść z hydrokotryzolem
• Bandaż (różne rozmiary)
• Bandaż elastyczny
• Sterylna gaza (różne rozmiary)
• Termometr
• 2 chusty trójkątne
• Pinceta
• Instrukcja pierwszej pomocy z wykazem numerów telefonów awaryjnych

Tyle zaleca nam Czerwony Krzyż. Jeśli przyjrzymy się polskim standardowym apteczkom, to można znaleźć w nich choćby tak prozaiczne rzeczy jak nożyczki (bez ostrych końcówek), agrafki czy płyn do odkażania rąk. Można również dorzucić płyn do odkażania ran taki jak choćby popularny Octenisept. Podobne zalecenia odnośnie wyposażenia znajdują się w niemieckiej normie DIN (Deutsches Institut für Normung), która np. doprecyzowuje rozmiary opatrunków indywidualnych i dookreśla skład apteczki dla typu pojazdu, czy też zakładu pracy w kontekście choćby liczby pracowników.

Czego nie zaleca się w apteczkach

W apteczkach nie zaleca się przechowywać leków. Te powinny znajdować się w innym miejscu, a zestaw ratunkowy, jakim jest apteczka, ma obejmować jedynie przedmioty i środki pozwalające nam zadziałać w sytuacji awaryjnej. Podyktowane jest to możliwością wystąpienia niepożądanych reakcji po mylnym zastosowaniu jakiegoś środka w trakcie udzielania pierwszej pomocy.

Apteczka EDC

Apteczka EDC, czyli coś co określa się również jako IFAK (Individual First Aid Kit) z racji tego, że zawsze będzie z nami, to powinna zawierać tylko najpotrzebniejsze rzeczy. Tutaj powinniśmy skupić się bardziej na nas niż na ratowaniu osób postronnych. Chodzi tu przede wszystkim o ewentualne choroby przewlekłe czy też alergie, które mogą nam towarzyszyć. Nasz zestaw powinien zawierać środki, które szybko zneutralizują tego typu problemy. Dodatkowo dobrze „uszyta” apteczka EDC nie będzie dla nas obciążeniem w postaci dodatkowych kilogramów wyposażenia lub wielkich gabarytów.

Zastanówmy się, ile razy w codziennym życiu skaleczyliśmy się lub ile razy przytrafił się nam ktoś kto się poważnie skaleczył i krew lała się na wszystkie strony? Apteczka EDC powinna raczej składać się z kilku plastrów z opatrunkiem, kompresu, małego bandaża, czy nasączonego gazika do przetarcia niewielkiej części ciała. Dorzućmy do tego rękawiczki i jakieś małe nożyczki, jeśli nie mamy ich w naszym codziennym szpeju. Myślmy raczej o ratowaniu skaleczeń u dziecka lub przecięciu się nożem podczas codziennych czynności i do tego dobierzmy coś, co zmieści się w niewielkim pojemniku lub torbie, którą wrzucimy do plecaka.

Wyposażenie apteczki samochodowej

Ustawodawca nie określa co musi znaleźć się w apteczce prywatnego samochodu osobowego. Wymóg posiadania apteczki nałożono na pojazdy używane do działalności polegającej na przewożeniu ludzi, a w przypadku naszego prywatnego pojazdu musimy sami zdecydować czy i co chcemy wozić ze sobą. Warto tutaj sięgnąć po standardowy zestaw, który najpewniej będzie spełniał niemiecką normę DIN i ewentualnie dorzucić do niego coś, co uważamy za stosowne w przypadku naszej sytuacji. Na drobne urazy i tak będziemy mieli przecież naszą apteczkę EDC.

Apteczka na wycieczkę

Tutaj sytuacja robi się nieco bardziej skomplikowana, gdyż wycieczka wycieczce nierówna. Czym innym jest wypad do lasu na parę godzin, a czym innym wędrowanie po górach przez kilka dni. W przypadku wycieczek znów wystarczy posłużyć się zdrowym rozsądkiem i podejść do tematu na chłodno. Jeśli mamy już apteczkę to dorzućmy do niej dodatkowe wyposażenie pod kątem terenu w jaki idziemy, czy też odległości do szpitala, a nie kupujmy dedykowanego produktu na „wypad w góry czy na Mazury”. Jeśli zagłębimy się w wyposażenie takowej „dedykowanej” apteczki to nie znajdziemy tam niczego specjalnego, a nasz portfel zuboży się o ładne parę złotych.

Pomyślmy raczej o tym, co na danej wyprawie może nam się stać i zabierzmy ze sobą dodatkowy element wyposażenia. Na wszystko i tak się nie przygotujemy, a poza tym w terenie zawsze można znaleźć coś co pomoże nam rozwiązać problem. Niekoniecznie zaraz trzeba taszczyć ze sobą szynę do usztywniania złamań. W przypadku wielodniowych wypraw ma to szczególne znaczenie, gdyż wszystko dźwigamy na plecach.

Apteczka przemysłowa

To zazwyczaj apteczka spełniająca normę DIN 13157, czasem w wersji „plus”, czyli wzbogaconej o dodatkowe elementy. Apteczki tego typu dostępne są w wielu sklepach specjalizujących się w zaopatrzeniu dla przemysłu. W porównaniu ze zwykłymi apteczkami samochodowymi czy domowymi zazwyczaj mają zwiększoną ilość poszczególnych elementów z racji konieczności zapewnienia pomocy potencjalnie większej liczbie ludzi. Apteczki tego typu mogą również zawierać dodatkowe elementy wynikające ze specyfiki danego zakładu pracy.

Apteczka na strzelnicę

W przeciwieństwie do wielu innych typów apteczek tutaj nie ma co oszczędzać i kombinować. Nie ma też co liczyć na to, że apteczka samochodowa załatwi sprawę. W przypadku ran postrzałowych odpowiednie wyposażenie apteczki może zdecydować o czyimś życiu.

Apteczka na strzelnicę poza standardowym wyposażeniem powinna zwierać takie elementy jak staza zaciskowa jak i opatrunki indywidualne i osobiste. Na rany postrzałowe klatki piersiowej stosuje się specjalne opatrunki wentylowe i one również powinny znaleźć się w takiej apteczce. Dodatkowo winna ona posiadać takie elementy jak puder homeostatyczny na krwawienia, opatrunek na poparzenia (np. żelowy), zestaw do płukania oka, zimne kompresy itp. Słowem wszystko co może nam pomóc opanować sytuacje po postrzale, czy też awarii broni i ranach wynikających z tego tytułu. W przypadku strzelań dynamicznych może dojść do urazów wynikających z przewrócenia się strzelającego więc warto mieć na wyposażeniu rozwiązania usztywniające.

W czym przechowywać medykamenty, czyli jakie opakowanie dla naszej apteczki?

To zależy od naszych potrzeb i zasobności naszego portfela. Możemy skorzystać z gotowych rozwiązań do kupienia za kilkadziesiąt złotych, już z wyposażeniem i dorzucić do nich jakieś drobiazgi. Możemy też kupić dedykowany pouch z organizerem i samemu wyposażyć go według własnego uznania. Taki zakup nawet jeśli będzie nam się wydawał drogi to po uwzględnieniu używania go przez nawet kilkanaście lat cena może przestać być zaporową. Jeśli naszym konikiem są działania taktyczne, to warto zainwestować w specjalną kieszeń medyczną, która będzie kompatybilna z naszym oporządzeniem.

Zwracajmy uwagę na jakość materiałów i sposób wykończenia. Dobrze, by zamki były solidne, a szwy należycie przeszyte. Wtedy nasz apteczka posłuży nam przez wiele lat. Jako że apteczka będzie zawierać nawet kilkanaście elementów dobrze by było, gdyby dało się je zorganizować, a nie jedynie wrzucić do środka. Wszelkiej maści przegródki, kieszonki i paski podtrzymujące będą zatem wskazane i na to również warto zwracać uwagę przy szukaniu doskonałej apteczki.

Jak używać wyposażenia naszej apteczki?

Nieważne, ile sprzętu nabierzemy ze sobą ale ważne, czy będziemy umieli go użyć. Warto zatem po pierwsze wiedzieć, co zawiera nasz zestaw i gdzie dana rzecz się w nim znajduje po to, by w sytuacji kryzysowej po prostu po nią sięgnąć. Najważniejsze to jednak wiedzieć, jak optymalnie wykorzystać to, co mamy. Tutaj warto pokusić się po prostu o skorzystanie z szerokiej oferty kursów pierwszej pomocy. Przydadzą się one nie tylko na wyprawie, ale również w domu, czy na ulicy.

Nie zawadzi również poczytać trochę we własnym zakresie i skorzystać z bogatej filmoteki YouTube’a pozwalającej nam zobaczyć, jak wykonuje się pewne czynności ratownicze. Dla tych, którzy pamiętają jeszcze czasy lekcji PO (nie mylić z partią polityczną) odświeżenie wiedzy w gronie rodziny i przyjaciół może być doskonałą zabawą. Zwłaszcza przy bandażowaniu głowy śmiechu może być co niemiara. Podstawowe zasady postepowania w sytuacjach wypadku i występowania zagrożenia zdrowia lub życia poszkodowanego opisane są choćby na stronie Ministerstwa Zdrowia.

Prawne aspekty udzielania pierwszej pomocy

Według obowiązującego w Polsce prawa jesteśmy zobowiązani do udzielenia poszkodowanemu lub poszkodowanym pierwszej pomocy, jeśli czynności te nie sprowadzą zagrożenia na nas samych. By być precyzyjnym ustawodawca ujął to tak:

Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Paragraf ten jest częścią ustawy o Państwowym Ratownictwie Medycznym i warto się z nią choć pobieżnie zapoznać. Warto również pamiętać o tym, że zmianie uległy zalecenia odnośnie używania stazy taktycznej. Obecnie w określonych przypadkach jej używanie jest wskazane, ale są to sytuacje raczej dla służb mundurowych i ratowników medycznych.

---

Mamy nadzieję, że udało nam się nieco naświetlić kwestią apteczek i znaczenia ich poprawnego doboru dla bezpieczeństwa naszego codziennego życia. W końcu życie mamy tylko jedno i warto o nie zadbać, również poprzez odpowiednio dobraną apteczkę, która zawsze będzie pod ręką.

Sprawdź apteczki i kieszenie medyczne w combat

---

---